In aanloop naar de verkiezingen voeren we in Nieuwsuur elke dag gesprekken met lijsttrekkers van de grootste partijen. Wat waren de ambities vier jaar geleden? Wat hebben ze bereikt? En wat zijn ze van plan?
Vandaag is Liane den Haan van 50PLUS te gast. Een partij met een steeds grotere groep potentiële achterban. Een groep die bovendien hard getroffen is door de coronacrisis. Maar ook een partij die moeite heeft om de beloftes waar te maken door intern geruzie, afsplitsingen en massaal weggelopen leden. Brengt Liane de Haan de rust terug bij 50PLUS?
Het gerechtshof in Den Haag heeft geoordeeld dat de avondklok niet op basis van de verkeerde rechtsgronden is ingevoerd. Daarmee vernietigt het hof het oordeel van de voorzieningenrechter op 16 februari.
Die rechter kwam tot de conclusie dat bij het invoeren van de avondklok onterecht gebruik is gemaakt van de Wet buitengewone bevoegdheden burgerlijk gezag (Wbbbg), bedoeld voor acute noodsituaties. Daarbij gaf de rechter het voorbeeld van een dijkdoorbraak waarbij acute actie vereist is.
"Het gerechtshof heeft echter geoordeeld dat er wel degelijk sprake is van buitengewone omstandigheden die het invoeren van de avondklok mogelijk maken", staat in een verklaring van het gerechtshof. "De coronapandemie is hiervoor voldoende aanleiding. De regering mocht uitgaan van het advies van het Outbreak Management Team.
"Ook is het gerechtshof van mening dat het instellen van de avondklok proportioneel is en dat andere middelen redelijkerwijs niet voorhanden zijn. De (tijdelijke en beperkte) inbreuk op diverse grondrechten, zoals het recht op bewegingsvrijheid, is volgens het gerechtshof dan ook gerechtvaardigd."
"Het hof vindt dat de voorzieningenrechter de lat te hoog heeft gelegd", zegt de persrechter. "Om door te gaan op het voorbeeld van de dijkdoorbraken: dan moet je niet afwachten. Als een doorbraak dreigt, mag je deze wet ook gebruiken. Er was sprake van een urgente situatie."
Spoedwet al aangenomen
De uitspraak van het hof heeft geen invloed op de avondklok. Het kabinet had met een spoedwet maatregelen genomen om de avondklok hoe dan ook door te laten gaan. Deze spoedwet is al door de Tweede en Eerste Kamer aangenomen en valt nu onder alle maatregelen in de coronawet.
Het was onduidelijk wat de zaken rondom de avondklok voor de coronaboetes zou betekenen. Door de uitspraak van het hof blijven de boetes nu gehandhaafd. Het Openbaar Ministerie zegt nu "door te gaan met het beoordelen van de processen verbaal die door de politie zijn opgemaakt".
Actiegroep Viruswaarheid had de zaak tegen de Staat aangespannen. Voorman Willem Engel en jurist Jeroen Pols geven rond 13.00 uur een reactie op de uitspraak in een persmoment. De actiegroep kan nog in cassatie bij de Hoge Raad.
Museum Nemo organiseert een ballonwagen-race, het Rijksmuseum bedacht een virtuele ontdekkingstocht en op de site van Het Scheepsvaartmuseum kan je leren knopen leggen. Het zijn een paar voorbeelden van musea die iets hebben bedacht om ook in deze tijd niet vergeten te worden.
Door corona zijn musea al maanden gesloten. Als ze straks weer open mogen, hopen ze meteen weer bezoekers te trekken. En daarom is het belangrijk juist nu de aandacht te trekken, ook van kinderen.
De Hermitage
Ook museum de Hermitage in Amsterdam bedacht iets origineels: een Lego-bouwwedstrijd. In de maanden december en januari werden kinderen uitgedaagd de spectaculairste ridderwerelden te bouwen en die op de foto te zetten.
Het museum heeft inmiddels de mooiste bouwwerken uitgekozen. Ook Antoine (13) viel in de prijzen met dit bouwwerk!
Maar wat vind jij? Is het jammer dat de musea al maanden niet te bezoeken zijn? Reageer op onze stelling!
Bijna een derde van de 70-plussers zegt van plan te zijn per brief te gaan stemmen voor de Tweede Kamerverkiezingen. Dat meldt ouderenorganisatie ANBO na een eigen peiling.
De bond hield de enquête onder 6000 mensen van 65 jaar en ouder. De organisatie wilde weten wat voor invloed corona heeft op de verkiezingen.
De ANBO zegt verheugd te zijn dat "best veel senioren gebruik gaan maken van deze unieke mogelijkheid in coronatijd". Maar de ouderenorganisatie maakt zich wel zorgen over mogelijke ongeldige stemmen.
Vanwege coronaveiligheid mogen 70-plussers per post stemmen. Daarnaast kan in veel plaatsen al op 15 en 16 maart worden gestemd. 11 procent van de ouderen denkt erover om op die dagen al hun stem uit te brengen.
Zorgvuldig
Vandaag krijgen de eerste 240.000 senioren hun stembiljet thuisgestuurd om per post te stemmen. In totaal krijgen 2,4 miljoen mensen de mogelijkheid om per brief de stem uit te brengen. De ANBO wijst ouderen erop dat ze hun biljet zorgvuldig moeten invullen om een ongeldige stem te voorkomen.
Twee weken geleden werd in Den Haag een proef gehouden met twaalf ouderen die per post hun stem uitbrachten. Meer dan de helft van die stemmen zouden bij echte verkiezingen ongeldig zijn verklaard. "Als deze aantallen zich landelijk vertalen, dan wordt het een drama", zei de onderzoeksleider toen.
De bond waarschuwt ouderen nu. ANBO adviseert de briefstemmers er goed voor te gaan zitten en zo mogelijk een ander te laten meekijken. Ook moet de brief op tijd verstuurd worden.
De regeling voor uitbetaling van een schadevergoeding aan nabestaanden van Srebrenica-slachtoffers wordt voorlopig niet opengesteld. Enkele verenigingen van nabestaanden van de slachtoffers van de massamoord in 1995 hebben er bezwaar tegen, onder meer omdat ze vinden dat ze te weinig betrokken zijn bij de invulling van de regeling. Daarom heeft het ministerie van Defensie de openstelling voor onbepaalde tijd uitgesteld.
De voorgestelde compensatieregeling bestaat uit een bedrag van 15.000 euro voor de weduwe van een slachtoffer en 10.000 euro voor een ander familielid, zoals een kind, ouder, broer of zus. De Netherlands Compensation Commission Potocari, die de regeling moet uitvoeren, zou er maandag een loket voor openen in Nederland en in Bosnië.
10 procent van de schade
De Staat biedt de nabestaanden een geldbedrag aan ter compensatie van 10 procent van de schade die zij hebben geleden omdat zij tijdens de genocide in Srebrenica in 1995 hun familielid verloren. Daarmee voeren de ministeries van Defensie en Buitenlandse Zaken een arrest uit van de Hoge Raad.
Die oordeelde in juli 2019 dat de Nederlandse Staat voor 10 procent aansprakelijk is voor de moord op naar schatting 350 mannen die hun toevlucht hadden gezocht tot de compound van het Nederlandse Dutchbat in Potocari. De mannen bevonden zich onder de 25.000 vluchtelingen die bescherming zochten bij de defensie-eenheid na de val van Srebrenica.
Volgens de rechter wisten de mannen van Dutchbat dat er een groot risico was op marteling en executie. Toch ging een evacuatie van de vluchtelingen door en heeft Dutchbat nagelaten hen de keuze te geven om te blijven. De kans dat dat hun leven zou hebben gered schat de rechter op 10 procent en daarom veroordeelde de Hoge Raad de Staat tot een schadevergoeding voor de nabestaanden van die hoogte.
De nabestaanden hebben zich verenigd in meerdere organisaties, zoals de Moeders van Srebrenica en de Vrouwen van Srebrenica. Zij verwijten Nederland bij monde van hun advocaat Simon van der Sluijs dat Nederland hen nooit heeft betrokken bij het opstellen van de regeling. "De nabestaanden voelen deze regeling als een dictaat en noemen de houding van Nederland arrogant."
Ook maken zij er bezwaar tegen dat ze slechts eenmaal aanspraak kunnen maken op een uitkering, ook als ze meerdere gezinsleden hebben verloren. "De nabestaanden willen dat er ook over immateriële schade wordt gepraat en dat de regeling ruimhariger wordt", aldus Van der Sluijs.
Om die reden hebben ze een gepland overleg hierover met vertegenwoordigers van de overheid afgezegd. Dat overleg zou op 19 februari plaatsvinden op de Nederlandse ambassade in Sarajevo.
Nieuw overleg
Het ministerie van Defensie bevestigt dat de openstelling van de regeling is uitgesteld. Medewerkers willen binnenkort opnieuw om tafel met vertegenwoordigers van de nabestaanden om over hun bezwaren te praten. "We zullen met de Moeders bespreken wanneer de procedure en het kantoor kunnen worden opengesteld", staat in een verklaring.
Bekijk hieronder een samenvatting van de gebeurtenissen in juli 1995 in Srebrenica:
Minder dan de helft van de Nederlanders gelooft dat de avondklok en de aangescherpte bezoekregeling helpen tegen verspreiding van het coronavirus. Wel blijkt uit nieuw onderzoek van de Gedragsunit van het RIVM dat Nederlanders de regels over het algemeen naleven.
Het was voor het eerst dat in de periodieke peiling de mening over de avondklok wordt meegenomen. Slechts 42 procent van de ondervraagden denkt dat die nut heeft. Toch houdt 92 procent van de bevolking zich er volledig aan. Op het niet naleven van de avondklok zonder geldige reden staat een boete van 95 euro.
De bezoekregeling krijgt iets meer steun, 48 procent. Bij de vorige peiling lag de steun voor de maatregel nog op 68 procent. Toen was het advies nog maximaal twee personen thuis te ontvangen, inmiddels is dat teruggebracht naar één. Men houdt zich minder trouw aan deze regel dan aan de avondklok: 81 procent, tegen 95 procent eerder.
Het knelt
"Veel mensen zien het nut wel in van het virus onderdrukken en bijvoorbeeld handen wassen, drukte mijden en afstand houden", zegt gedragsonderzoeker Marijn de Bruin van het RIVM. "Maar het knelt echt bij de maatregelen die ons sociale leven inperken." Zo vroegen veel respondenten zich af: "Waarom mag ik wel bij mijn ouders op bezoek, maar mijn ouders niet bij mij?".
De Gedragsunit verwacht op basis van de respons dat het draagvlak voor bijna alle maatregelen verder afneemt naarmate ze langer duren. De grootste daling is te verwachten voor de avondklok. Als deze nog zes maanden zou duren, daalt het draagvlak met 23 procentpunt, naar minder dan 20 procent.
"Heel veel mensen geven aan dat ze weer een duidelijk verhaal willen hebben. En een plan van aanpak: hier staan we, dit komt eraan, zo gaan we ermee om, zo verdelen we de lasten zo eerlijk mogelijk en dit winnen we ermee", zegt De Bruin.
Twijfels over afwegen belangen
Iets minder dan de helft van de Nederlanders (48 procent) is van mening dat het kabinet de maatschappelijke belangen goed afweegt bij het bepalen van de coronamaatregelen. Dat is een forse daling ten opzichte van vorig voorjaar, toen nog 69 procent vond dat de afwegingen goed waren.
Slechts 29 procent van de deelnemers vindt dat het kabinet een duidelijke koers vaart (28 procent is neutraal). Vier op de tien vinden dat de overheid niet een juiste en eerlijke volgorde hanteert voor wie wanneer een vaccinatie krijgt (29 procent is neutraal).
Iets meer dan de helft van de deelnemers (54 procent) vindt dat Nederland voldoende maatregelen neemt om verdere verspreiding van het virus te beperken, 25 procent vindt dat de overheid te veel doet, en 22 procent vindt juist dat er te weinig wordt gedaan.
Minder snel testen
Mensen met verkoudheidsklachten laten zich minder testen dan voorheen. Ging in januari nog 60 procent met dit soort klachten naar de teststraat, dat is nu gedaald naar 45 procent. De daling is even sterk onder mensen met klachten die niet of juist wel door een onderliggende aandoening komen. Er is niet gevraagd waardoor dat komt.
"Hier maken we ons zorgen over. Thuisblijven en testen bij klachten zijn maatregelen die ons niet zoveel kosten", zegt De Bruin. "Daar valt nog heel veel winst te behalen en het geeft ons misschien ruimte om op andere gebieden, waar we wel echt last hebben van de maatregelen, wat meer te versoepelen."
Verkiezingen
Er zijn ook vragen gesteld over de aankomende verkiezingen. Van de ondervraagden geeft 88 procent aan van plan te zijn om te gaan stemmen. Een op de vier (26 procent) maakt zich zorgen over een mogelijke besmetting in het stemlokaal, maar de meerderheid (67 procent) vertrouwt erop dat de stemlokalen veilig zijn.
Als er een alternatieve manier van stemmen mogelijk is (briefstemmen of iemand machtigen), dan geeft 41 procent van de deelnemers aan daarvan gebruik te willen maken.
Eenzaamheid
Dat Nederlanders steeds meer gevoelens van eenzaamheid hebben, blijkt ook uit het onderzoek: 67 procent zegt zich enigszins tot sterk eenzaam te voelen. Dat was bij de vorige meting in januari nog 61 procent.
In de leeftijdsgroep van 16 tot 24 jaar heeft zelfs 84 procent deze gevoelens. De toename ten opzichte van januari is het grootst in de leeftijdsgroep 25-39 jarigen: de eenzaamheidsgevoelens stegen daar met 6 procentpunt. Personen boven de 70 jaar geven aan dat er in hun gevoelens niets is veranderd.
De stelling "Ik mis het om vrienden en familie in het echt te zien" wordt beaamd door 80 procent.
Het is vrijdag en dat betekent tijd voor de top 3 van de week. In dit artikel zie je de filmpjes die jullie op de site en in de app het meest hebben aangeklikt.
1. De Kieswijzer voor Kinderen weet welke politieke partij bij jou past
2. IJssalons eerder open vanwege het lenteweer
3. 11 mensen opgepakt na diefstal duizenden iPhones
Vereniging Eigen Huis (VEH) zegt dat de onroerendezaakbelasting (ozb) dit jaar hoger uitvalt dan in december nog werd gedacht. De gemiddelde stijging bedraagt 5,3 procent, in december kwam de vereniging na een steekproef nog uit op iets meer dan 3 procent.
Koploper is de Noord-Hollandse gemeente Opmeer, met een stijging van 41 procent. Dat betekent dat huiseigenaren in deze gemeente gemiddeld 121 euro meer gaan betalen. Ook in Amsterdam, Ermelo, Renkum en Nunspeet is de ozb meer dan 20 procent hoger dan vorig jaar.
Zorgkosten
De gemeenten zeggen tegen VEH dat ze niet anders kunnen. Volgens hen stijgen de kosten voor de uitvoering van de Wet maatschappelijke ondersteuning en de jeugdzorg elk jaar met 7 procent. Gemeenten zeggen daardoor gedwongen te worden om hun inkomsten te vergroten via de ozb.
VEH vindt dat geen goede zaak. "Daarom doen wij een dringend beroep op het kabinet om afspraken te maken over aanvullend budget om zo nieuwe lastenverzwaringen te voorkomen."
Er zijn overigens ook gemeenten waar huiseigenaren minder ozb gaan betalen: in Venlo 6 procent minder, in Goeree-Overflakkee, Weesp, Ommen en Oosterhout ten minste 2 procent minder.
Afvalstoffenheffing
Ook de afvalstoffenheffing stijgt, gemiddeld met 7,8 procent. Ook bij deze belasting zijn de verschillen tussen gemeenten groot. In Baarn stijgt de afvalstoffenheffing voor meerpersoonshuishoudens (gezinnen) bijvoorbeeld met ruim 57 procent, een verhoging van 143 euro.
In de gemeenten Haren en Ten Boer betalen inwoners dit jaar respectievelijk 118 procent en 49 procent meer. Dat is een gevolg van de bestuurlijke samenvoeging met de stad Groningen.
Oorzaak van de stijging van de afvalstoffenheffing is de hogere belasting die gemeenten betalen voor het storten en verbranden van afval. De rijksoverheid wil hiermee recycling bevorderen.
Er is geen bewijs dat advocaten van het kantoor Ficq & Partners in het Marengo-onderzoek vertrouwelijke informatie hebben gelekt naar de criminele organisatie van Ridouan Taghi. De deken van de Amsterdamse Orde van Advocaten heeft daar op verzoek van het Openbaar Ministerie (OM) onderzoek naar gedaan.
"Uit mijn onderzoek is niet gebleken dat de betrokken advocaten tuchtrechtelijk verwijtbaar hebben gehandeld", schrijft de deken. Ook heeft hij geen bewijs gevonden dat de advocaten zich door hun cliënten in contanten lieten betalen. "Het onderzoek heeft aangetoond dat die berichten feitelijk onjuist zijn."
De advocaten juichten het onderzoek van de deken toe. Ze zijn ook blij met de uitkomst. "Met instemming hebben wij kennisgenomen van de bevindingen en conclusies van de deken. Wij verwijzen daarnaar en geven op dit moment geen nader commentaar", laat het kantoor weten.
Versleutelde sms-berichten
De zaak kwam vorig jaar in het nieuws toen meerdere kranten berichtten over een proces-verbaal uit het Marengo-onderzoek. In die strafzaak staat Taghi met zestien andere verdachten terecht voor verschillende moorden en pogingen tot moord.
Het OM verwees in het stuk naar gekraakte versleutelde sms-berichten en verklaringen. Uit de berichten zou blijken dat handlangers van Taghi bij de advocaten informatie hebben ingewonnen uit de dossiers van de verdachten die op dat moment nog in beperkingen zaten. Het zou onder andere gaan om de verdenkingen tegen die verdachten, bewijzen die gevonden waren en de vraag of er nog personen werden gezocht.
Terughoudend zijn
Ficq & Partners krijgt wel het advies om in de toekomst terughoudend te zijn met het verdedigen van meerdere verdachten in dezelfde zaak. De advocaten hebben de deken gezegd dat ze dat zullen doen.
Advocaat Khalid Kasem, die voor een ander kantoor werkt, werd ook van het lekken van informatie uit een lopend onderzoek beschuldigd. Vorige week stelde de deken vast dat daar geen bewijs voor is.
In Amsterdam is de Februaristaking herdacht. Dat is een belangrijke gebeurtenis uit de Tweede Wereldoorlog. De staking begon vandaag precies 80 jaar geleden.
De burgemeester van Amsterdam hield een toespraak en mensen legden kransen.
Bij de herdenking mochten natuurlijk niet zoveel mensen zijn als andere jaren. Wel was alles online en op TV te volgen.